Dzięki serialowi HBO, Czarnobyl znowu stał się bardzo popularny. W tym artykule dowiesz się, o co warto wiedzieć o Czarnobylu, zanim wybierzesz się na miejsce słynnej katastrofy z 1986 roku.
26 kwietnia 1986 r. elektrownia jądrowa w Czarnobylu na Ukrainie przeszła rutynowy test bezpieczeństwa. Ten test okazał się katastrofalny. Rząd radziecki nie wiedząc, jak postąpić w tej sytuacji, utrzymał tajemnicę katastrofy tak długo, jak tylko mógł.
Szwedzka elektrownia jądrowa zaczęła wykrywać wysoki poziom promieniowania i na Zachodzie zaczęto podejrzewać, że coś jest nie tak. Początkowo Szwedzi zamknęli swój zakład, myśląc, że to u nich jest problem.
Kiedy jednak wykryto napromieniowanie roślinności w Szwecji i innych częściach Europy, zaczęto podejrzewać katastrofę w Związku Radzieckim.
Początkowo Ukraińcy i Białorusini nie zdawali sobie sprawy ze skali niebezpieczeństwa. Tego lata żniwa na Białorusi były bardzo obfite, jabłonie obrodziły niesłychanie. Kiedy armia wkroczyła na wieś, żeby zmierzyć napromieniowanie plonów, okazało się, że wszystko było całkowicie skażone.
Istnieje mnóstwo opowieści o mieszkańcach wsi, którzy używali prowizorycznych metod, żeby ochronić się przed promieniowaniem. Było to na przykład picie butelki wódki przed zbiorami lub zakładanie worka podczas kopania ziemniaków.
Niestety tragiczna prawda jest taka, że ludzie do dziś odczuwają negatywne skutki tej tragedii.
Oczywiście katastrofy miały miejsce także w innych miejscach, jak Fukushima, czy Metsamor w Armenii, gdzie trzęsienie ziemi o sile 6,8 zachwiało bezpieczeństwem tamtejszej elektrowni jądrowej.
Ale nic nie porusza bardziej wyobraźni, jak katastrofa w Czarnobylu. Być może dlatego, że ta katastrofa miała miejsce w ówczesnym wiecznie konspirującym ZSRR i stąd zachodnie media masowo przeceniły liczbę ofiar śmiertelnych i rozmiary szkód.
W Kijowie krążyły pogłoski, że katastrofa została spowodowana przez zachodniego szpiega.
Premiera serialu „Czarnobyl” na HBO stała się punktem zwrotnym. Próba opowiedzenia prawdziwej historii katastrofy spowodowała wzmożone zainteresowanie tym mrocznym i ponurym miejscem. Do tego stopnia, że producenci musieli upominać ludzi, żeby nie zamieszczali nieodpowiednich, półnagich zdjęć, w miejscu, gdzie ludzie umierali.
Wycieczki do Czarnobyla, które zwykle wyruszają z Kijowa, są na granicy bezpieczeństwa i można je uznać za „ciemną turystykę”, która stanowi gałąź przemysłu turystycznego opartego na poszukiwaniu atrakcji w miejscach zakazanych i opuszczonych.
Chorobliwa ciekawość przyciąga ludzi do tych miejsc, ale także fakt, że od momentu wyludnienia – populacja wilków, niedźwiedzi, rysi, żubrów wzrosła niesamowicie. Na tym terenie zarejestrowanych jest obecnie ponad 200 rodzajów ptaków. Dokładnie tak, jak strefa zdemilitaryzowana między Koreą Północną a Koreą Południową, miejsce to stało się niesłychanym rezerwatem przyrody.
Jak najlepiej przygotować się do podróży do Czarnobyla? Po pierwsze, pamiętajmy, że miejsca takie, jak to, zasługują na szacunek. Skutki katastrofy nadal są odczuwalne na Ukrainie i Białorusi, gdzie wiatr rozprzestrzenił olbrzymie dawki promieniowania.
Przy odpowiednim nastawieniu i zapoznaniu się z odpowiednią lekturą przed wyjazdem (polecamy słynną „Czarnobylską modlitwę” Swietłany Aleksijewicz), wycieczka w to miejsce może być fascynująca i pouczająca w temacie zagrożeń związanych z energią jądrową.
Odwiedzanie Czarnobyla jest bezpieczne, ale generalnie nie radzimy rzucać się śnieżkami, niczego konsumować ani bawić się w błocie. Zasadniczo próbuj minimalizować bezpośredni kontakt ze wszelkimi materiałami i opuść to miejsce zaraz po zwiedzaniu. Długotrwała ekspozycja na napromieniowane przedmioty to właśnie to, co naprawdę jest niebezpieczne.
Wycieczki trwają od jednego do dwóch dni, w zależności od tego, czy jesteś wystarczająco odważny, aby zostać tam na noc. Do zobaczenia jest wiele sowieckich murali, mozaik i interesująca architektura. Nietknięte wnętrza, w których stare książki przewalają się po podłodze, sprawiają wrażenie dość specyficzne.
Jeśli wolisz bezpieczną wersję tej wyprawy, radzimy ubrać coś starego i wyrzucić ubrania zaraz po wizycie, ale tak naprawdę, dopóki będziesz słuchał przewodników i postępował zgodnie z zasadami wyprawy – nic Ci nie grozi.
Czarnobyl fascynuje nie tylko ze względu na ludzką chorobliwą ciekawość, ale też ze względu na chęć zajrzenia w post apokaliptyczny świat. W czasach, gdy katastrofa ekologiczna i wojna nuklearna wydają się całkiem prawdopodobne, Czarnobyl to pocztówka z przyszłości, której wszyscy się obawiamy.