Ontdek hier de belangrijkste en meest indrukwekkende sculpturen van Bernini, zoals Apollo en Daphne, Pluto en Proserpina en David.
Gian Lorenzo Bernini (1598 – 1680) is een van de belangrijkste vertegenwoordigers van de Italiaanse barok. De veelzijdige Napolitaanse kunstenaar, door velen beschouwd als een waardige opvolger van de grote Michelangelo, was een vooraanstaande beeldhouwer, schilder en architect.
Vandaag bekijken we zijn beroemdste sculpturen en architectonische werken.
Apollo en Daphne
Deze sculpturen, gemaakt van Carrara-marmer, tonen zowel zijn drama als zijn dynamiek. Het werk, dat gebaseerd is op Ovidius’ Metamorphosen, geeft het exacte moment weer waarop Apollo Daphne bereikt, die al in een laurier begon te veranderen.
Om het beeld beter te begrijpen, is het misschien de moeite waard om kort de mythe van Apollo en Daphne te vertellen. Om wraak te nemen op Apollo schoot Eros een liefdespijl met een gouden punt naar Apollo en een pijl met een loden punt naar Daphne, waardoor hij verliefd werd. Apollon verlangde naar Daphne, maar bij haar veroorzaakte de pijl precies het tegenovergestelde effect. Doodsbang vluchtte Daphne voor haar aanbidder en om aan hem te ontsnappen, vroeg ze haar vader Peneios om haar vorm te veranderen. Toen Apollo haar inhaalde, veranderde de nimf al in een laurier.
Als je goed naar het beeldhouwwerk kijkt, kun je zien hoe Daphne’s voeten zich verstrengelen met de wortels van de grond terwijl haar lichaam zich begint te vullen met schors en haar haar met bladeren. De gezichtsuitdrukkingen van de twee hoofdrolspelers geven het drama van het moment op een perfecte manier weer.
Waar: Galleria Borghese, Rome
Baldakijn van Bernini
Dit werk, dat sculpturale en architectonische elementen combineert, bevindt zich in de Sint-Pietersbasiliek. Het indrukwekkende pauselijke altaar, dat bestaat uit vier Salomonische zuilen die een grote baldakijn ondersteunen, meet bijna 29 meter en werd gebouwd in opdracht van paus Urbanus VIII. De rijke versiering, waarin veel elementen van de natuur aanwezig zijn (zoals laurier en druiven), diende als inspiratie voor veel werken uit de late barok. Het is ook interessant dat het brons dat voor de overkapping wordt gebruikt, afkomstig is uit Agrippa’s Pantheon.
Waar: Sint-Pietersbasiliek, Rome
Pluto en Proserpina
Dit werk, uitgehouwen in Carrara-marmer, bewijst eens te meer dat Bernini het drama van het moment weet vast te leggen. De sculptuur in opdracht van kardinaal Scipione Borghese is geïnspireerd op de mythe van Pluto en Proserpina. Liefhebbers van mythologie weten dat Proserpina (dochter van Zeus en Demeter) gevangen werd genomen door Pluto, de heerser van de onderwereld, en met geweld naar de onderwereld werd gesleept. Bernini legde dit moment met veel realisme (en drama) vast. Een van de meest opvallende details, juist vanwege het realisme, zijn de handen van Pluto, die nauw verstrengeld zijn met Proserpina.
Waar: Galleria Borghese, Rome
Extase van Theresia
Deze groep sculpturen van Bernini, gelegen in de basiliek van Santa Maria della Vittoria, is een van de meest representatieve werken uit de barok.
Hier liet Bernini zich niet inspireren door mythologie, maar door de autobiografie van de heilige Theresia van Ávila, waarin ze vertelt over haar visie. Het resultaat is een werk met een sterke theatrale component waarin we de uitdrukking van pijn en vreugde kunnen zien op het gezicht van de heilige als een engel de pijl van goddelijke liefde uittrekt die haar hart zal doorboren. In contrast met het witte marmer van de twee hoofdpersonages vallen de bronzen zonnestralen en de gouden pijl op.
Waar: Santa Maria della Vittoria, Rome
Aeneas, Anchises en Ascanius
Aeneas, Anchises en Ascanius is een van Bernini’s vroege werken, en velen zeggen dat de torenachtige compositie de invloed van zijn vader laat zien. De marmeren sculptuur meet 220 cm en stelt een scène voor uit het tweede boek van de Vergilius’ Aeneis. In de scène ontvlucht de jonge Aeneas Troje met zijn oudere vader (Anchises) op zijn schouders, terwijl zijn zoon (Ascanius) hem volgt.
Waar: Galleria Borghese, Rome
David
Net als Donatello en Michelangelo maakte Bernini ook een sculptuur gewijd aan de bijbelse held. In dit 170 cm hoge werk laat Bernini het exacte moment zien waarop de jonge David op het punt staat een steen naar de reus Goliath te gooien. Davids positie geeft de sculptuur dynamiek en toont tegelijkertijd de spanning van het moment. Deze spanning wordt ook verhoogd door de uitdrukking van het gezicht, zoals de frons en de positie van de onderlip.
Waar: Galleria Borghese, Rome